Ο Μπέης

 

Το έθιμο του "Μπέη" ή "Κιοπέκ Μπέη", τελείται στις περιοχές Διδυμότειχου, Ορεστιάδας και Τριγώνου, την περιόδο της Αποκριάς με διάφορες παραλλαγές.

Στην βασική του μορφή, ένας άρχοντας ο "Μπέης" με τους ακολούθους του, περιέρχεται τα σπίτια του χωριού, όπου δέχεται κεράσματα και δίνει ευχές. Ακολουθεί στην πλατεία, αναπαράσταση οργώματος, σποράς και γεννετήσιας πράξης, ο συμβολικός θάνατος και η ανάστασή του.

Ο αρχαιολόγος και λαογράφος Κωνσταντίνος Ρωμαίος (1874-1966), κατέληξε ότι "τα έθιμα αυτά, έχουν καταπληκτική μακροβιότητα, απαντούν σαν ιστορική αρχαιότητα και φτάνουν παραλλαγμένα κάπως και κρυμμένα από την κοινή αντίληψη έως τη δική μας εποχή". Το έθιμο αυτό γίνεται (κατά το Ρωμαίο), επειδή ο αγροτικός λαός παρακολουθεί μέσα στο χειμώνα τον λήθαργο της φύσης και την μάχη για την επαναφορά στη ζωή και με μαγικές πράξεις έρχεται να την βοηθήσει.

Το συμπέρασμά του είναι:

"Το έθιμο της Τυρικής Δευτέρας είναι το αρτιώτερο παράδειγμα μιας ευετηριακής τελετής ενιαίας, που διατηρείται σε όλους τους ελληνικούς τόπους, με ποικίλες μορφές και ονόματα". (Κ. Ρωμαίου, Λαϊκές λατρείες στη Θράκη-Αρχείο Θρακικού Λαογραφικού και Γλωσσικού Θησαυρού τ. ΙΑ' σ.1-131).