Κάτι τρέχει στον Έβρο

Ο χρόνος γυρίζει 27 χρόνια πίσω, στα Ίμια το 1996. Τότε που Ελλάδα και Τουρκία έφτασαν ίσως πιο κοντά από ποτέ σε έναν ολοκληρωτικό πόλεμο.

Οι δυνάμεις των δύο χωρών βρίσκονταν σε επιφυλακή. Στον Έβρο το ηθικό ήταν υψηλό και οι στρατιώτες ακολουθούσαν τις εντολές κατά γράμμα.

Ο Στέλιος Βίττης, στρατιώτης που τότε υπηρετούσε στα Ρίζια του Έβρου, κοντά στα ελληνοτουρκικά σύνορα, θυμάται όλα όσα έζησε εκείνη τη νύχτα. Μια νύχτα που βρήκε 3 Έλληνες αξιωματικούς να θυσιάζονται για την πατρίδα.

Γενάρης 1996 νέος φαντάρος στα Ρίζια του Έβρου, από τις 27/01 καταλάβαμε ότι τα πράγματα δεν πάνε καλά με την απέναντι πλευρά, το τάγμα σε επιφυλακή, αναστολή εξόδων και αδειών, συνεχείς εικονικοί συναγερμοί, προετοιμασίες, κλειστή τηλεόραση στο ΚΨΜ, η μόνη μας ενημέρωση από τα τραντζιστοράκια...

Όπου έφτασε το ξημέρωμα της 31 /01 με χιόνιοθύελλα και - 14 βαθμούς Κελσίου, ο συναγερμός πλέον είναι πραγματικός, ο ίδιος ο λοχαγός μας σηκώνει από τα κρεβάτια,
"ξυπνήστε πόλεμος! Ήρθε η ευκαιρία να δείξουμε στους Τούρκους ποιοι είμαστε, ήρθε η ευκαιρία να γίνουμε ήρωες!!".
Σε τρεις ώρες το τάγμα άδειασε και ίδη είχαμε εγκατασταθεί στην περιοχή κάλυψης του λόχου μας, ένα χιλιόμετρο νότια του χωριού Καστανιές, εκατό μέτρα από την αντιαρματική τάφρο, πίσω ακριβώς από τα ναρκοπέδια, ακούγοντας τα άρματα των Τούρκων να καταφθάνουν. Αναμονή, με το Fn στο χέρι...
Στις 6:30 το πρωί ο διοικητής του τάγματος μας ενημερώνει ότι η κρίση τελείωσε και επιστρέφουμε στο στρατόπεδο, λέγοντάς μας: "θα μας δοθεί στο μέλλον η ευκαιρία να δώσουμε ένα μάθημα στους Τούρκους"...
Η ικανοποίηση μεγάλη που αποσοβήθηκε ο πόλεμος, αλλά μας έμεινε ένα πικρό παράπονο, ότι δε θα γίνουμε "ήρωες"...
Ίσως έτσι έπρεπε, γιατί μπορεί να μην το αξίζαμε...
Τα "κατάφεραν" όμως οι:
Υποπλοίαρχος Χριστόδουλος Καραθανάσης, Υποπλοίαρχος Παναγιώτης Βλαχάκος και ο Αρχικελευστής Έκτορας Γιαλοψός.

Το χρονικό της κρίσης
Η κρίση ξεκινά στις 26 Δεκέμβρη 1995 όταν το τουρκικό φορτηγό πλοίο «Φιγκέν Ακάτ» προσάραξε στη βραχονησίδα Ίμια και ο Τούρκος πλοίαρχος αρνήθηκε την ελληνική βοήθεια με τον ισχυρισμό ότι το σκάφος βρίσκεται σε τουρκικά ύδατα.

Οι Τούρκοι προσπάθησαν να εφαρμόσουν για την περίσταση τη δική τους ερμηνεία στη Συνθήκη της Λωζάνης (1923), με την οποία είχαν παραχωρηθεί τα Δωδεκάνησα στην Ιταλία στο σύνολό τους και όχι ονομαστικά, και να αμφισβητήσουν την ελληνική κυριαρχία κάποιων βραχονησίδων.

Ενημερώνεται το Υπουργείο Εξωτερικών και αυτό με τη σειρά του γνωστοποιεί το γεγονός στο τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών επισημαίνοντας ότι χωρίς ρυμουλκό, το τουρκικό πλοίο θα κινδυνεύσει.

Το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών διαμηνύει, ξεκάθαρα πια στις 27 Δεκεμβρίου, ότι υπάρχει θέμα κυριαρχίας με τις βραχονησίδες Ίμια.

Τελικά, το πλοίο αποκολλήθηκε στις 28 Δεκέμβρη 1995 από ελληνικά ρυμουλκά.

Η κορύφωση της κρίσης στις 31 Ιανουαρίου 1996 – Οι τρεις νεκροί πιλότοι
Στις 31 Ιανουαρίου 1996: Τουρκικές ειδικές δυνάμεις αποβιβάζονται στη 01:40 στη Μικρή Ίμια και σχεδόν τρεις ώρες αργότερα, στις 04:30, ελικόπτερο του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, ίπταται των βραχονησίδων για να διαπιστώσει αν πράγματι υπάρχουν Τούρκοι στρατιώτες.

Στις 04:50 το πλήρωμα του ελικοπτέρου αναφέρει ότι εντόπισε περίπου 10 Τούρκους κομάντο. Δίνεται εντολή να επιστρέψει στη βάση του κι ενώ πετά αναφέρει βλάβη και χάνεται από τα ραντάρ.

Αργότερα, ανασύρονται νεκρά και τα τρία μέλη του πληρώματος, ο υποπλοίαρχος Χριστόδουλος Καραθανάσης, ο υποπλοίαρχος Παναγιώτης Βλαχάκος και ο αρχικελευστής Έκτορας Γιαλοψός.